چکیده: 

انجام مطالعات خاكشناسي كه زيربناي تمامي طرح هاي منابع طبيعي مي باشد، مستلزم صرف هزينه زيادي است، كه هزينه اين مطالعات ناشي از هزينه هاي حفر پروفيل و هزينه هايي است كه صرف تجزيه خاك مي شود. به همين دليل بهتر است روشي براي مطالعات خاكشناسي در منابع طبيعي انتخاب شود كه با تعداد پروفيل هاي خاك كمتر بتواند با دقت قابل قبول ويژگي هاي خاك را پيش بيني نمايد. به اين منظور در زير حوزه حسنجون از حوزه آبخيز طالقان كه در محدوده 37' و °50 تا 50' و°50 طول شرقي و 7' و36°  تا '20 و 36° عرض شمالي واقع شده است و از نظر زمين شناسي و ژئومورفولوژي داراي تنوع زيادي بود، اقدام به مقايسه روش هاي زمين شناسي و ژئومورفولوژي كه جزو متداول ترين روش ها در مطالعات منابع طبيعي مي باشند، گرديد. ابتدا نقشه واحدهاي كاري هر كدام از روش هاي زمين شناسي و ژئومورفولوژي از طريق بررسي هاي فتوژئولوژي و بازديدهاي ميداني با استفاده از سامانه هاي اطلاعات جغرافيايي در مقياس 1:20000 تهيه شد و سپس اقدام به حفر حدود 60 پروفيل در اين واحدها گرديد. پس از تشريح پروفيل، از هر افق خاك نمونه برداري انجام شد و در آزمايشگاه تحت آزمايش هاي شيميايي و فيزيكي قرار گرفت تا مقدار pH، EC، درصد مواد آلي، درصد كربنات كلسيم، درصد سيلت، درصد شن و درصد رس تعيين گردد. سپس آزمون هاي آماري با استفاده از نرم افزارهاي مناسب آماري و در سطح احتمال 5 درصد انجام شد. نتايج آزمون هاي آماري نشان داد كه واحدهاي كاري زمين شناسي پلي گون هاي همگني نيستند و پروفيل هايي كه در خساره هاي مختلف يك جنس سنگ حفر گرديد، اختلاف معني داري وجود دارد )به غير از (pH، به همين دليل جدا نمودن رخساره ژئومورفولوژي در هر سنگ ضروري است. از طرفي پروفيل هاي موجود در شيب هاي مختلف يك رخساره با يكديگر اختلاف معني داري نداشتند و به عبارت ديگر حفر پروفيل هاي بيشتر و صرف هزينه زيادتر دقت مطالعه را در حد قابل قبولي افزايش نمي دهد، بنابراين براي مطالعات خاكشناسي در منابع طبيعي و در شرايط اقليمي مشابه منطقه مورد مطالعه روش ژئومورفولوژي بهتر از روش زمين شناسي است.